Σάββατο 7 Αυγούστου 2010

Hiroshima lacrimosa

Μια φιλική φωνή στoν Ιστό μου υπενθύμισε τη χθεσινή θλιβερή επέτειο: το βομβαρδισμό της Hiroshima, στις 6 Αυγούστου 1945. Την πρώτη φορά που ένα πυρηνικό όπλο (τεχνολογικά καινοφανές τότε - μουσειακό παιχνίδι για τα νεώτερα δεδομένα) χρησιμοποιήθηκε σκόπιμα εναντίον ανθρώπων.
Εναντίον πληθυσμού, για την ακρίβεια: σχεδόν όλα τα θύματα ήσαν άμαχοι. Kι'αυτό δεν έχει, ίσως, τόση σημασία. Στρατευμένοι ή πολίτες, άνδρες ή γυναίκες, παιδιά ή γέροι: όλοι είναι ανθρώπινες υπάρξεις. Ζωές που χάθηκαν και ζωές που καταστράφηκαν. Δρόμοι που έκλεισαν με καυτηριασμό.
Το πρόσωπο της βίας στη Hiroshima είναι αποκρουστικό. Πρώτα, για την έκταση - ή σε μια ισοδύναμη οπτική γωνία - για την ταχύτητα του φονικού. Η επίθεση εγγράφεται σ'ενα μακρύ κατάλογο από μαζικές αιφνίδιες βαρβαρότητες: τους βομβαρδισμούς, τα στρατόπεδα εξόντωσης, τις πράξεις γενοκτονίας.
Αλλά, επίσης, για το βαθμό του ολέθρου. Η έκρηξη εξόντωσε σχεδόν κάθε τί έμβιο στην περιοχή. Επέβαλε την επιστροφή στη στείρα γη - το θάνατο. Να ένα πείραμα άρνησης της ζωής, μια δοκιμή του τέλους - με "Τ" κεφαλαίο και στίξη.
Η Hiroshima φέρνει μια ταραχή στα σπλάχνα. Χρειάζεται, φαίνεται, μια κλίμακα, μια "ποιότητα" για να συγκινηθούμε. Μια κλωτσιά στο στομάχι, μήπως;
Νιώθω χρέος, ευγνωμοσύνη σ'αυτούς τους ανθρώπους. Με τον πόνο τους έστησαν ένα ορόσημο για τα μακρυνά όρια του κακού μέσα μας. Για το πού μπορεί να φτάσει το μίσος, η οργή, η έπαρση, η αδιαφορία, ο φθόνος. Πάθη δικά μου, δικά μας - όχι "κάποιων άλλων". Διότι όλα ανθρώπινα. Κι'αυτό είναι, νομίζω, το πιο τρομακτικό.
Θύματα ή θύτες, εξηνταπέντε χρόνια αργότερα, οι ελάχιστοι επιζώντες μάρτυρες του βομβαρδισμού πλησιάζουν το τέλος της φυσικής παρουσίας τους. Όταν κάποιοι ρωτήθηκαν πώς αισθάνονται, αρκετοί είπαν: "Έκανα απλά το καθήκον μου". Πιστεύω οτι σιωπηρά ή μεγαλόφωνα εννοούν επίσης "ο Θεός να μας συγχωρήσει..."
Και, ίσως βαθύτερα: "...διότι ο ίδιος δυσκολεύομαι πολύ".

10 σχόλια:

ELvA είπε...

Oσοι δεν καταλαβαινουν την ιεροτητα της ζωης μπορουν πολυ ευκολα να μιλανε για 'καθηκον' και για αλλες εννοιες που ωχριουν,ομως, μπροστα στο μεγαλειο της ζωης που νιωθει κανεις οταν βλεπει καθημερινα παιδικες ζωες να μεγαλωνουν, παρα τους κοπους και τις δυσκολιες που κατι τετοιο συνεπαγεται για εκατομμυρια γονεις καθε μερα σε ολο το κοσμο...
Οι ζωές που χάθηκαν και οι ζωές που δε θα ξαναγυρισουν πια, μονο και μονο επειδη καποιοι εκαναν το 'καθηκον' τους ειναι η μεγαλυτερη υβρις του αιωνα μας....Δεν ειναι ανθρωποι αυτοι που πατουν τετοια κουμπια, ειτε στη Ηιroshima, ειτε αλλου στο πλανητη, φιλε Prths...

Prths είπε...

@Elva.
Σωστά, φίλη. Η ζωή είναι το υπέρτατο θαύμα - το απερίγραπτο μεγαλείο. Και η αρνησή της είναι ύβρις.
Όμως σκέφτομαι πως μάλλον όλοι είναι άνθρωποι. Διότι - ακριβώς - κι' εμείς είμαστε άνθρωποι. Και το DNA μας το (ανα)γνωρίζουμε.
Ποιός θα δώσει την καταδίκη, την τιμωρία; Ας πούμε οτι κάποιος μετανοεί έμπρακτα σε 5 μέρες, ή 5 χρόνια, ή 5 λεπτά πριν ξεψυχήσει. Άργησε; Έγινε άνθρωπος; Ή πάντα ήταν; Και πώς θα μετρηθεί η μεταμέλεια ή η αποκατάσταση;

blackbedlam είπε...

Καλησπέρα σου Prths
Θα σου παραθέσω μόνον μία παράγραφο από την "Κόμη της Βερενίκης"Το έχει γράψει ο Γιώργος Γραμματικάκης καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης.Εκδόθηκε,η πρώτη του έκδοση, το 1990.Γράφει σ΄ένα σημείο:
"Σε κάθε άνθρωπο της Γης, αντιστοιχεί σήμερα πυρηνικό υλικό έτοιμο να εκραγεί,ισοδύναμο με τρεις τουλάχιστον τόννους ΤΝΤ ! Όχι τρεις σφαίρες ή έστω τρεις χειροβομβίδες, αλλά τρεις τόννοι μιας άκρως εκρηκτικής ουσίας.Αναλογούν σε κάθε παιδί,άνδρα ή γυναίκα, έποικο του πλανήτη μας, σε μεγάλο βαθμό αθώων ή ανύποπτων για την έκταση της απειλής.Σε βάση οικονομική, η φρενίτις των εξοπλισμών, σημαίνει για το πολεμικό οπλοστάσιο των εθνών, ένα περίπου εκατομμύριο δολλάρια ανά λεπτό της ώρας."
Ναι μετά από αυτό τι άλλο να προσθέσει κανείς.
Καλό σου βράδυ που λέει ο λόγος.

Prths είπε...

Καλησπέρα και σε σένα, φίλη ΒΒ.
Το έχω διαβάσει - καλά το λες: είναι πέρα από σχόλια. Ίλιγγος...
Το μεγαλείο της καταστροφικής παράνοιας με ποιό μεγαλείο αντισταθμίζεται; Ή είναι το είδος μας "τελειωμένο";
Καλό σου βράδυ

Ντρουσίλα είπε...

Στην πολύ πρόσφατη ομιλία του στη Λαϊκή Εθνοσυνέλευση, ο Φιντέλ Κάστρο απηύθυνε έκκληση στον πρόεδρο των ΗΠΑ, να μην εξαπολύσει πυρηνική επίθεση κατά του Ιράν.
«Αν ξεσπάσει πόλεμος, η τρέχουσα κοινωνική τάξη θα χαθεί και τότε το τίμημα θα είναι απείρως μεγαλύτερο».

30, 40 και παραπάνω χρόνια πίσω... τα κινήματα ειρήνης, κατά του ιμπεριαλισμού και υπέρ του αφοπλισμού, επεσήμαιναν τους κινδύνους, για την ανθρωπότητα, "σύγχρονων" επιθέσεων με πυρηνικά. Σήμερα, η κοινωνία μοιάζει όχι μόνον να 'χει "ξεχάσει" εκείνους τους αγώνες, αλλά, ακόμη χειρότερα, να αγνοεί τη δύναμη τέτοιων όπλων και τις συνέπειες, στην έκτασή της και για το σύνολό της, από μια τέτοια επίθεση...

Prths είπε...

Καλή μου Dru, σα να λέμε: η κοινωνία έχει ξεχάσει ή μάλλον αρνείται τον εαυτό της! Και μάλιστα σε μια εποχή όπου η αλληλο-εξάρτηση ("παγκοσμιοποίηση") είναι, θεωρητικά, πολύ συνειδητή. Σα να κοροϊδευόμαστε δλδ...

Ντρουσίλα είπε...

Λήθη - άρνηση, αλληλο-εξάρτηση - αλληλοβοήθεια, διεθνισμός - παγκοσμιοποίηση. Κάθε έννοια "συμπληρώνει", προκαλεί, αναιρεί ή "κοροϊδεύει" την άλλη...

Και κάτι πολύ πρόσφατο:
«Εισερχόμαστε σε μια ολοένα πιο επικίνδυνη περίοδο της ιστορίας μας. Ο πληθυσμός μας και η χρήση των πεπερασμένων φυσικών πόρων του πλανήτη μας αυξάνονται εκθετικά, παράλληλα με την τεχνική ικανότητά μας να αλλάζουμε το περιβάλλον προς το καλό ή το κακό. [...] Αν θέλουμε να επιβιώσουμε πέρα από τον επόμενο αιώνα, το μέλλον μας βρίσκεται στο διάστημα. [...] Ο γενετικός μας κώδικας περιέχει εγωιστικά και επιθετικά ένστικτα, τα οποία στο παρελθόν αποτέλεσαν πλεονέκτημα για την επιβίωσή μας». (Stephen Hawking)

Prths είπε...

Πάρα πολύ εύστοχη η αναφορά σου, φίλη Dru. Νομίζω ο Hawking λέει το καθαρό συμπέρασμα: υπερ-εκθετική "φθορά" της επάρκειας του πλανήτη για τον πληθυσμό. Λίγο-πολύ (πέρα από ηθική και πρόθεση) αυτό διαπίστώνουν τα διάφορα μελλοντολογικά συνέδρια (ήδη από το club της Ρώμης και πάει). Αναρωτιέμαι μήπως πίσω από την αυξημένη επιθετικότητα των κοινωνιών μας βρίσκεται ένας ενστικτώδης (αλλά βάσιμος) φόβος: "δεν πάμε καλά"!

Ντρουσίλα είπε...

Δεν θέλω να φύγω από το θέμα... αλλά μια που ανέφερες ότι... δεν πάμε καλά...

«Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι η αυξημένη συχνότητα αυτών των ακραίων καλοκαιριών τις τελευταίες δεκαετίες συνδέεται με την κλιματική αλλαγή» (Δρ. Άντριου Ουάτσον του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας)

Prths είπε...

Φίλh Dru, καθόλου δεν φεύγεις από το θέμα - (ούτε κατάλαβα να θέλεις :) Μια χαρά προχωράς την ανταλλαγή συλλογισμών. Σ'ευχαριστώ ηια την ευγένεια.
Ναι, σε πλανητική κλίμακα, μιλάμε για αυτό ακριβώς το παράδοξο. Ένα, υποτίθεται αποτελεσματικό και ισχυρό, είδος δείχνει σταθερή κυρίραχη προτίμηση σε αυτοκαταστροφικές (ή τουλάχιστον χαοτικές) επιλογές. Με τί καρδιά να πεις "πάμε καλά";